Lontara Gowa Tallo 1883, Membahas Tentang Sultan Alauddin Raja Gowa XIV

Berikut ini adalah isi dari Lontara Gowa Tallo 1883 ni parallaka ri Butta Balanda, yang berisi tentang sejarah dan anak keturunan Sultan Alauddin Tumenanga Ri Agamana (Raja Gowa XIV)

Sultan Alauddin Raja Gowa

Bismillahirrahmanirrahim..

"Karaenga Tunipasulu I TEPU KARAENG DAENG PARABUNG asari battangi, Daengi ri Tumennanga ri Agamana. Lebbaki ni Pasulu kakanna iyami ni pantama MA'GAU.

Anne Karaenga umuru 7 taung iji na Maggau, areng kalenna nikana 

I MANGURANGI (I MANGERANGI), Areng Pammanana nikana I Daeng MANRABBIA, Areng Arana (Arab) nikana Sultan Alauddin.

Na sampulo taung anruwa Magau na mantama Islam.

Marakabo ampasahadaki, Kota Tengah arenna pa'rasanganna (Minang) Khotib Tunggal ABDUL MAKMUR areng kalenna, ammempo ri yappanapi Matowa na nikana DATO ri BANDANG.

(Sesudah meng-Islamkan GOWA, WAJO, SOPPENG dan BONE).

Riwattu mantamana Islam Karaengai ri SALAPANG BANGINA BULANG JUMADELE AWWALA, ri YALLONNA JUMAKA SEPETEMBERE RUWANG PULO ANRUWA HIJERANA NABBIYA SALLANG LAHU ALAIHI WASALLAM  (22 Sep 1605).

Na tasallowai ri SICOKKOA SAMPULO ANGANNAN1906G HERA, SICOKKOA ANGANNANG BILANGANNA ANGANNANG (1606) Ruwampulona Assalapang bulan Rajja Hera Rajja 1606 na mam manamo Bainenna Karaenga ana Burane, Areng Arana (Arab) nikana

SULTAN MALIKU SAID, areng Mangkasarana iya ku mabassung nikana I MANUNTUNG, areng pammanana nikana I DAENG MATTOLA, Pakkaraenganna nikana KARAENGA ri UJUNG, nilessangi sallang nikana seng KARAENG ri LAKIUNG.

Ammana/ayana Karaenga nikana I MAINUNG, areng ri mammanana

nikana I DAENG MACCINI pakkaraenganna nikana Karaenga ri BONTOA. Atannai Karaenga IWARA anganakkangi ri buranenna siyaganga NIBANTA (Pengawal) Karaeng Tu Nibanta ri yampina Benteng Pappollong Bone Utara ( pasca Karaeng Tunibanta) nikana Daeng MELLU ana Karaeng Tu PARIYA sampo pinruwanna tonji Karaenga IWARA. Baluna Daeng MELLU nibaineyangi  sallang ri Karaeng KASUWARRANG na anamo KARAENG ri BONTOA (Ibunda Maliku Said).

SITAU POLE, Bainenna Karaenga Tumennanga ri Agamana sampo sikalinna tonji anana Karaeng MANJALLING nikana nikana ILAYA areng pammanana Daeng MAPPASANG iyami na ayang Karaeng Lempanga nikana ISA'BE, Areng Pammanana nikana I Daeng TAMAGA, pakkaraenganna nikana Karaeng LEMPANGA.

SITAU POLE, Bainenna Karaenga IKARE SALA anronna tu BACUKIKI nierangi nai mae, Manggena tu Lengkese nikana I KARE TALESSA iyami mammana baine nikana I TANI KUTANANG areng Pammanana nikana I DAENG MEMANG pakkaraenganna nikana KARAENGA ri GOBANG.

SITAU POLE. Bainenna Karaenga nikana IRASA anronna tu SEGERI

manggena tu LEKOBODONG pa gurinda.

Areng Pammanana (Irasa) nikana ILOMO TENE iyami mammana burane ruwa. Sitau nikana I MAPPANGARA areng pammanana nikana I DAENG MANRURUNGANG pakkaraenganna nikana Karaenga ri KATINTING.

Sitauwa pole nikana I MAJJAGAI areng Pammanana nikana I DAENG PALIPUNG sampulo taunji umuruna na mate.

SITAU POLE, Bainenna Karaenga, ana Gallarrang tu Tallo Saribatang Kamanakanna Karaenga ri Karuwisi, anronna nikana ITONE mangge na nikana KARE LEYO areng kalenna nikana I YALLE areng pammanana nikana IKARE BALURU, iyami mammana sitau Burane nikana IMALLELEI, areng pammanana nikana I DAENG MANGAWING pak Karaenganna nikana Karaeng ri BAMBANGA.

SITAU POLE, Bainenna Karaenga Karaeng Bayo Garassi nikana I NURUNG mammana todong sitau Burane nikana I MATTALLING macaddi dudu iji namate.

SITAU POLE, Bainenna Karaenga anana KARAENG GALESONG nikana I TOBO mammana sitau Baine nikana I PANE iyami napareka Karaeng ri MAJANNANG macaddi tongiji namate.

BAINENNA KARAENGA NA AGANGA NI LANTI sampo sikalinna tonji anana nikanaya ITUPABOLI ri Karaenga ri Balla Bugisika. Areng Kalenna anne Bainenna Karaenga, Iya ku mabassung nikana ITADDAPALI taena iya anana, Tumennangaji ri BONTO BIRAENG Imangada Cina Daeng itaba nakatuwo. Nyareng pammanakangi, manna Karaenga si Pammanakang tonji (Keluarga dekat) ka kamana kang Kalennai na na alle ana katuwo.

Taki bilang bilangai ngasengi si kontu Bainenna Karaenga Tumennanga ri Agamana SULTAN ALAUDDIN, nakanaja Tumennanga ri Bonto Biraeng Tu macaraddena Gowa :

LEBBAKI MABAINE PARANNA TU MANGKASARA MABBAINEI SENG  BUGISI, MINASAI SENG MABBAINE KALAU ri JAWA.

NA PIASSANGI POLE TU MENNANGA ri BONTO BIRAENG ANGKANAYYA LEBBAKI MABBAINE PI PATAMPULO.

SITAU POLE, ana ri bokona tonji nikana ITENE namangei, na mammana todong sitau Baine nikana IRIKONG, Areng Pammanana nikana IDAENG TANANG.

ANNE KARAENGA ta nipujiai tu KAPATIYANG nkanaja Tu Baji Pamaiki na Tu Malambusu.

TALLUMPULO TAUNGI ANGAPPA (34) lebbana antama Islam na mate, na iya sallona maggau Patampulo taungi antallu.

Na ruang taung assagantuju bulanna anruwang pulo angannang bangngi matena KARAENG MATOWAYA (iMALINGKAANG DG MANYONRI).  

Rekeng bangngina SALAPANG BILANGANNA ASSAGANTUJU POLO ANGANNANG (986 Kemudian) na mate todong Tu Mennanga ri Agamana Sultan Alauddin.

Iyami anne Karaeng tena na nipailalang kana kana parrasangang nabetaya katena Pa'rasangan nabeta ri bokoanna Karaeng Matowaya.

Anne Karaenga Sultan Alauddin ningai ri Gallarranna, ningai ri Tu Tabbalanana, ri ana Karaenga, ri Tumailalanga, ri Tu malompoa, Anne Karaenga na gappa tong iji tu Mailalanna Karaenga ri MARUSU na Karaenga ri PATENE.

Karaenga ri MAROWANGI ansambeyangi Karaenga ri PATTENE tuju anana. Sitau nikana I MAPPAGANTI pakkaraenganna nikana KARAENGA ri ALLU, iyami anganakkangi Karaeng ri Pabundukang si saribattang.

Sitau pole anana nikana IMALOMBASSI iyami natowang Karaenga ri SULI. Sitau pole nikana IMAPPA KANRO pakkaraenganna nikana KARAENG JENE PONTO iyami na towang Karaeng SAMATA.

Sitau pole anana Baine iyami anganakkangi ayana I KALULANG. Sitau pole anana Baine  iyami ni baineyang Karaeng ri PATTUNGA Na annemi Karaenga ri BATU PUTE. 

Karaenga ri Marowangi ana Bungkona na iyamo ansossorangi ka iya ana sangkontuna ka saribattangi Karaenga Iwara. Na iya arenna Karaenga ri Marowangi nikana IMAMMINAWANG paddaenganna nikana I DAENG MANGAWING.

ANANA KARAENGA RI MARUSU SALAPANG (9) .

Sitau Baine nikana ITAI KALLO iyami na towang IKARE LESSA SURAYYA.

Sitau pole Baine nikana I TANIKUTANANG areng Pammanana nikana IDAENG NICOKKO iyami na towangang KARAENGA ri KARUNRUNG.

Sitau pole nikana I LINGA padenganna nikana DG MASONA. iyami natowangang Karaenga ri TABARINGANG ayana imappataba.

Sitau pole anana Baine nikana I DAENG ri bone-bone iyami na ayang Karaeng CITTA.

Sitau pole anana Baine iyami mabburane nai ri Arung Keke.

Sitau pole anana nikana KARAENG Bontolangkasa taena anana.

Sitau anana Burane nikana IBONTO pakkaraenganna nikana KARAENG CENRANA iyami na Daengang I KARE BAYA si saribattang.

Sitau pole anana nikana I SAMBALI pakkaraenganna nikana Karaeng Lekobodong iyami na towangang Karaenga ri BODDIYA .

Sitau pole anana Burane nikana Karaenga ri MANNARA iyami natowang ITUDDUNG siyagang anana I YALI.

MATEI Karaenga ri PATTENE Karaenga ri Marowangi ansambeyangi.

MATEI Karaenga ri Marusu Karaengami ri Cenrana ansambeyangi.

MATEI pole Karaenga ri Cenrana karaenga pole ri Cenrana ansambe yangi areng kalenna nikana I MALLEWAI pa daenganna nikana Daeng MANASSA.

MATEI KARAENGA RI MAROWANGI Karaengami ri SULI ansambeyangi areng kalenna nikana I MANGNGA.

IYAMINNE KARAENG Daeng MANRABIA, ma bela bela Karaenga ri aceh , Karaenga ri Mataram , nipuji tu baji tu masuwalla.

Patampulo taung angannang Magau. Iratei ri CIKOANG ilalang ri Tossaya na nabattui garring.

SALAPANG BANGINNA  BULAN SAPPARA 12 JULI RI BANGINNA AHAKA NABATTU NAUNG MAE RI BALLANA - RI ALLONNA AHAKA.

NA SAMPULONA ANRUWA BULANG SAPPARA RI SAMPULONA ALLIMA JULI ( 15-6-1639 ) RI BANGNGINNA ARABAYYA NAMATE MO KARAENGA SULTAN ALAUDDIN.

IYA MINNE KARAENG NA LEBBA NATABA GAU SARRO TAUWA, LEBBAKI NATABA NGASENG TAUA PARE CIPURU, LEBBA TONGI NATABA BUNDU SARRO.

986 bangnginna  ri lebbana napilarimaki TU MENNANGA RI GAUKANNA (KARAENG MATOWAYA) KI NAPILARI TOMMO TU MENNANGA RI AGAMANA.

Sikamma minjo akkullea ni pailalang lontara ni parallaka ri butta Balanda***

Demikianlah isi dari Lontara Gowa Tallo tahun 1883 ni parallaka ri Butta Balanda, yang berisi tentang sejarah dan anak keturunan Sultan Alauddin Tumenanga Ri Agamana (Raja Gowa XIV).

Related Posts

0 Response to "Lontara Gowa Tallo 1883, Membahas Tentang Sultan Alauddin Raja Gowa XIV"

Post a Comment

Iklan Atas Artikel

Iklan Tengah Artikel 1

Iklan Tengah Artikel 2

Iklan Bawah Artikel